Cá để chế biến thành món gỏi là cá mòi, cá cơm, cá tớp,...Tuy nhiên ngon và thích hợp nhất là cá trích, vì cá trích thịt có vị ngọt, săn chắc. Đây là loại cá sống gần bờ được ngư dân đánh bắt quanh năm nên là nguồn nguyên liệu dồi dào cho món gỏi. Cá trích đem cắt đầu, đuôi, bụng, bỏ xương, tách mình làm hai và xắt từng miếng nhỏ rồi đem ướp với riềng, gừng, tỏi băm nhuyễn và “thính”.
Trước khi ướp, cá được đem ép lấy nước để làm ráo cá và lấy nước cốt này làm món nước chấm: nước cá tươi đem đun sôi hòa thêm với nước mắm Nam Ô, bột năng, ớt, bột ngọt.
Thính riềng hơn hẳn những loại thính thường ở chỗ vừa giúp cho thịt cá khô ráo, lại vừa ướp thơm và khử khuẩn cho thịt cá. Khi ăn, trộn thêm mè và đậu phộng rang giã nhỏ vào nước chấm.
Rau ăn kèm với gỏi cá Nam Ô rất đa dạng và khá quý hiếm. Những đọt non của các loại cóc rừng, tim lan, lá tram, lành ngạnh, lá dừng… với gam màu “tím úa”, chứa nhiều tanin, ngoài mang hương vị riêng cho món gỏi cá ra, các loại rau này có tác dụng tiêu hóa rất tốt…”. Các loại này chỉ mọc ở trên trên đèo Hải Vân nên cũng khá nhọc công cho người bán.
Có hai cách ăn gỏi cá: ăn cá với rau các loại được cuốn bánh tráng mỏng và chấm nước chấm, có thể ăn thêm với bánh tráng nướng; hoặc chỉ việc trộn cá với rau và nước chấm vào một tô và thưởng thức.
Thịt cá ngọt mát, nước chấm đậm bùi, vị riềng thơm nồng, ớt cay xè, quyện với hương vị các loại lá mang hương rừng, kèm thêm lát chuối xanh vị chát, miếng khế vị chua... cái ngon như ngấm vào tận chân răng, đầu lưỡi, chạy thẳng xuống đến dạ dày.
Hằng ngày, các mụ hàng rong hai đầu hai gánh gỏi cá, miệng rao inh ỏi “gỏi cá Nam Ô đây” là cơn đói lại ùa về, phải mua cho bằng được, ăn cho liền ngay mới mong thoả được cơn thèm.
