Nguồn gốc chè “Xíu mà”
Không có các gam màu bắt mắt: xanh, đỏ, tím, vàng,…như các loại chè khác, Xíu mà nghe tên đã lạ, nhìn màu lại càng “lạ” hơn. Chén chè đen sánh mịn có thể không “ưa mắt” nhưng lại là món ăn rất bổ dưỡng, thơm ngon khác xa với cái vẻ bên ngoài.
“Xíu mà” là món chè có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc, là món ăn có tác dụng như một bài thuốc chữa các bệnh về tiêu hóa, suy nhược cơ thể, chống cảm nắng, giải nhiệt,…
“Xíu mà” hay còn có tên gọi là “Chí mà phủ” được làm rất công phu từ bột gạo nếp hương, nhân dừa xay nhuyễn, đậu xanh, vừng đen (mè), đường tinh luyện và thanh địa thuốc bắc.
Nguyên liệu chính của món ăn này là mè đen nên màu chè cũng rất lạ so với những món chè khác. Mè đen được đem ngâm trước 2 - 3 tiếng. Sau đó xay nhuyễn rồi hầm nhừ với các phụ liệu như thực địa, sanh địa và các loại rau bồ ngót, mã đề,… tạo thành một thứ nước sền sệt, đen tuyền, sóng sánh, có vị hơi ngọt và rất thơm. Để có được nồi chè gánh đi bán mỗi ngày, người bán chè phải thức dậy từ rất sớm để làm nên món đặc sản này.
Thưởng thức “Xíu mà” để yêu hơn Phố cổ
Một nét rất riêng ở Hội An là dù khá đông khách nhưng người gánh bán vẫn luôn khoan thai, chậm rãi múc từng muỗng chè vào từng cái chén nhỏ hay túi nilông và người mua cũng nhẫn nại chờ đến lượt mình.
Có lẽ chính bởi cái lý do đó mà người bán chè vẫn hay nói đùa “Xíu Mà là đợi xíu đó mà”.
Cho từng muỗng xíu mà nóng hổi vào miệng, cảm nhận được mùi vị thơm lừng và béo ngậy của mè cùng hương vị đặc trưng của các loại lá cây và dược liệu lan toả. Khi chạm vào đầu lưỡi có cảm giác dìu dịu, mịn ngọt. Nhâm nhi chén “Xíu mà” vào những ngày thu se lạnh, nhìn dòng sông Hoài lững lờ trôi, người lữ khách như cảm nhận nguyên vẹn “hơi thở” thâm trầm, cái bình yên nơi phố cổ.
Có hiểu mới thêm yêu, "Xíu mà" là vậy đó. Nhìn chưa hẳn đã thích ngay, đã muốn ăn lập tức nhưng nếm vào rồi mới cảm nhận được hết cái hương vị rất riêng, rất độc đáo của món chè lạ này. Cũng như cái hồn người phố cổ, mộc mạc không phô trương nhưng mà sao hiền lành, đôn hậu và hiếu khách đến vậy.
